Πρόοδοι στη θεραπεία του πανικού

Τα τελευταία χρόνια -ιδιαίτερα την πενταετία 2009 - 2013- έλαβαν χώρα σημαντικές επιστημονικές εξελίξεις στην έρευνα της διαταραχής πανικού.

Τρεις από αυτές είναι:

      1. Ο εντοπισμός των παραγόντων επικινδυνότητας για τα παιδιά των ανθρώπων με διαταραχή πανικού.
      2. Η σημασία της μείωσης της ψυχοκοινωνικής υστέρησης μαζί με την εξάλειψη των συμπτωμάτων στη διαταραχή πανικού.
      3. Η δυνατότητα πρόβλεψης της μεταθεραπευτικής εικόνας του ασθενούς από τον τρόπο υποχώρησης των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Για τους παράγοντες επικινδυνότητας της ανάπτυξης διαταραχής πανικού σε παιδιά που μεγαλώνουν με γονείς που διαγνώστηκαν με διαταραχή πανικού ειδική μνεία γίνεται σε ξεχωριστό άρθρο.

Ας ειπωθεί εδώ μόνο ότι η πρόληψη της ασθένειας αντί για την θεραπεία της κομίζει ανυπολόγιστο υλικό και ψυχικό όφελος στις οικογένειες στις οποίες ενδημεί η ψυχοπαθολογία του άγχους.

Σε ό,τι αφορά την πρόοδο στους δύο άλλους τομείς της θεραπευτικής έρευνας, η αξία τους συνδέεται με την διατήρηση του θεραπευτικού οφέλους μετά το τέλος της θεραπείας. Είναι διαθέσιμη σήμερα η γνώση για πληρέστερη βοήθεια στον ασθενή με στόχο όχι μόνο την αρχική ανακούφιση από την επώδυνη συμπτωματολογία αλλά και τη μείωση της πιθανότητας της υποτροπής, μετά το τέλος της θεραπείας. Όλο και συχνότερα η ερευνητική κατεύθυνση ενθαρρύνει τη διατύπωση και την κατανόηση μιας δυσθεώρητης αλήθειας που θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε κάθε θεραπεία διαταραχής πανικού: η διαταραχή πανικού μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια πάθηση, εκτός αν μαζί με την υποχώρηση των συμπτωμάτων πραγματωθεί και η ελαχιστοποίηση της ψυχοκοινωνικής υστέρησης που συνοδεύει τη φανερή συμπτωματολογία.

Η δεύτερη θετική εξέλιξη αφορά στην εισαγωγή νέων ερευνητικών μεθοδολογιών στη μελέτη της θεραπείας της διαταραχής πανικού. Οι νέες μέθοδοι (response cluster analysis) αποπειρώνται την με ακρίβεια πρόβλεψη της πορείας του ασθενούς μετά τη θεραπεία από τον τρόπο με τον οποίο συμβαίνει η μείωση των συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η δυνατότητα πρόβλεψης της εικόνας που θα έχει ο ασθενής μετά το τέλος της θεραπείας με τη μελέτη δεικτών κατά τη διάρκεια της θεραπείας προσφέρει μια μοναδική δυνατότητα: την εστιασμένη τροποποίηση του θεραπευτικού σχήματος κατά τη διάρκειά του έτσι ώστε να μεγιστοποιηθεί το θεραπευτικό όφελος.

Έχοντας συγκεντρώσει τεράστια γνώση με τις έρευνες των τελευταίων 30 ετών η παγκόσμια ερευνητική κοινότητα ενδιαφέρεται τα πρόσφατα χρόνια να επαναπροσδιορίσει την κατανόησή της στην αντιμετώπιση της διαταραχής πανικού.

Η ακόμα μεγαλύτερη ανάδειξη των διαστάσεων της ενδοοικογενειακής επικινδυνότητας, της χρονιότητας της διάγνωσης, της πρόγνωσης της υποτροπής και της ανασταλτικής δυναμικής της συνοσηρότητας προσφέρουν το πλαίσιο για τη βελτίωση των θεραπευτικών σχημάτων. Ο στόχος παραμένει ο ίδιος: η αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που θα γίνουν καλά.

Περικλής Α. Γκουντόπουλος Ph.D
Ψυχολόγος